Een sterilisatie is een relatief kleine chirurgische ingreep waarbij een deel (1-2 centimeter) van de beide zaadleiders wordt verwijderd. In sommige gevallen, ook zeker in het ziekenhuis, komen complicaties voor na een sterilisatie. Dat heeft enkele redenen. Bij een ziekenhuis is er minder aandacht vooraf en na de sterilisatie. Daarnaast heb je te maken met ziekenhuisbacteriën. Daar komt bij dat je in het ziekenhuis, ten opzichte van ‘de vasman’, niet gegarandeerd bent van een behandelend arts met jarenlange ervaring.
Ben je door ‘de vasman’ gesteriliseerd, en heb je vragen of twijfels over bijvoorbeeld een zwelling. Bel dan gerust! Onderstaande kun je ook de meest voorkomende complicaties vinden; mogelijk is er namelijk niets aan de hand, en is het compleet normaal!
Is zwelling na een sterilisatie normaal?
Ja, het is normaal dat na een sterilisatie het weefsel van de balzak opzwelt. Om dit zoveel mogelijk tegen te gaan, geven wij het advies om direct na de ingreep goed te koelen met ijs. Dit blijkt een zeer effectieve manier om zwelling tegen te gaan.
Is een sterilisatie pijnlijk?
Nee, eigenlijk niet: een sterilisatie kan pijnloos verlopen. ‘Scherpe’ pijn wordt met de verdoving weggenomen. Wel is het mogelijk dat er tijdens de behandeling een dof of wat trekkend gevoel kan zijn. Dit hoort bij de ingreep. Na de sterilisatie kan er, door de zwelling, een beurs of zwaar gevoel in de balzak voorkomen. Dit is meer ‘een vervelend gevoel’ dan dat het echt als pijn te omschrijven valt. Dit gevoel wordt onderdrukt door te koelen met ijs. Stekend, pijnlijk gevoel na afloop van een sterilisatie komt eigenlijk nooit voor.
Treedt er een bloeduitstorting op na een sterilisatie?
Ja, een bloeduitstorting (= hematoom) kan voorkomen en de vorming van ‘een blauwe plek’ de dag (of dagen) na een sterilisatie is een normaal verschijnsel. Goed koelen met ijs in de uren nadat de sterilisatie is uitgevoerd, voorkomt het ontstaan hiervan zo veel als mogelijk.
Treedt na een sterilisatie bloedverlies op?
Ja, een beetje bloedverlies na een sterilisatie is normaal. Echter, altijd dient het bloed opgevangen te kunnen worden door onze wondpleisters. Iedereen krijgt na afloop 8 van deze wondpleisters mee.
Treedt na een sterilisatie littekenvorming op?
Het is normaal dat er na een vasectomie littekenweefsel wordt gevormd, daar waar de onderbreking in de zaadleiders is gemaakt. Littekenvorming is juist nodig om te komen tot definitieve onvruchtbaarheid; het is dus een onmisbaar proces in de behandeling. Soms (geschat: 5% van de gevallen) gaat deze littekenvorming gepaard met zwelling en daarbij gevoeligheid of zelfs lichte pijnlijkheid, meestal eenzijdig optredend. In een aantal gevallen blijft er een zwellinkje voelbaar, ter grootte van een erwtje. Altijd verdwijnt het pijnlijke gevoel in weken tot maanden.
Komt een nabloeding voor?
Ja, een nabloeding is een complicatie die zich kan voordoen in de uren na de sterilisatie, eigenlijk altijd dezelfde dag dus. Geschat voorkomen in onze praktijk: 0,25 – 0,50%. Soms is het nodig dat een bloedvaatje extra moet worden dicht gebrand of overhecht.
Kan er een ontsteking voorkomen na een sterilisatie?
Ja, dit kan. Een ontsteking gaat gepaard met abnormale zwelling, pijn en roodheid. Als de ontsteking steriel is (zonder aanwezigheid van bacteriën), kan behandeling met ontstekingsremmende medicijnen helpen.
Hoe groot is de kans op een infectie?
In hele kleine gevallen is dit mogelijk. Vaak ontstaat een infectie pas een (kleine) week na behandeling. Vaak ging herstel in 1e instantie goed en zit er ‘een knik’ in het proces en zijn er toenemend klachten. Geschat optreden: in 2% van de gevallen. Beoordeling in onze praktijk is nodig om tot een diagnose te komen. Behandeling met antibiotica en / of ontstekingsremmers is / zijn soms nodig.
Is een sterilisatie altijd succesvol? Treedt er altijd onvruchtbaarheid op?
In de meeste gevallen wel; 99,5%. Soms is er echter blijvende vruchtbaarheid. Dit is een situatie die we gelukkig weinig tegenkomen in onze praktijk. Na een sterilisatie dient het lichaam littekenweefsel te vormen: daar waar de zaadleiders zijn doorgenomen, moet een definitieve onderbreking worden gevormd. In een klein aantal gevallen (0,5%) verloopt dit proces niet goed waardoor er een zogenaamde fistel ontstaat. In de volksmond is de uitleg dan soms ‘dat de zaadleiders weer aan elkaar zijn gegroeid.’ Een fistel is een medische term voor een ontstane verbinding waardoor lichaamsvloeistoffen of -cellen, in dit geval zaadcellen, van de ene naar de andere ruimte kunnen gaan. Indien, over de maanden, bij meer zaadcontroles levende zaadcellen aanwezig blijken, dient helaas soms een 2e sterilisatie te worden uitgevoerd. Gebeurt zo’n 2e behandeling bij ons dan brengen we daarvoor nooit nieuwe kosten in rekening.
Een half procent blijvende vruchtbaarheid betekent andersom natuurlijk ook dat ons slagingspercentage, d.w.z. mannen die na een sterilisatie in onze praktijk definitief onvruchtbaar zijn, 99,5% is.
Zijn er soms blijvende pijnklachten na een vasectomie?
Extreem zelden. In onze praktijk is dit minder dan 1%. De blijvende pijnklachten worden benoemd onder Post Vasectomie Pijn (PVP) bestaat. Dit zijn pijnklachten optredend in de balzakregio na en te relateren aan een sterilisatie. Ze kunnen jaren na uitvoering van de behandeling voor het eerst optreden. Er kan een duidelijke samenhang met sexuele activiteit en of ejaculatie zijn. Het zijn soms hardnekkige klachten waarvoor urologisch ingrijpen noodzakelijk is.
Zijn er mannen die spijt krijgen van hun sterilisatie?
Ja, soms krijgen mannen spijt dat er een vasectomie is uitgevoerd. In deze situatie is een hersteloperatie (refertilisatie-operatie of vaso-vasostomie) mogelijk die in een ziekenhuis kan worden uitgevoerd. De kans op hernieuwde vruchtbaarheid is groter wanneer er relatief minder tijd tussen de sterilisatie zelf en de hersteloperatie zit.
Kan een sterilisatie ongedaan worden gemaakt, worden ‘terug gedraaid’?
Ja, dat kan. Zo’n behandeling wordt door de uroloog in het ziekenhuis uitgevoerd. De kans op hernieuwde vruchtbaarheid is groter wanneer er minder tijd zit tussen de uitgevoerde vasectomie en het herstel.
Verandert er iets aan de libido, de ‘zin in sex’ na een sterilisatie?
Nee, libido, de ‘zin in sex’ en sexualiteitsbeleving worden niet beïnvloed. Ook het gevoel tijdens ejaculeren, ‘het klaarkomen’ blijft onveranderd.
Verandert er iets aan de grootte of de vorm van de penis of testikels na een sterilisatie?
Nee, daarop heeft een sterilisatie geen enkele invloed.
Is er een verandering in stem, baardgroei of spiermassa na een sterilisatie?
Nee, daarop heeft een sterilisatie geen invloed.
Is er een verhoogde kans op kanker, bijv. prostaatkanker, na een sterilisatie?
Nee, daarop heeft een sterilisatie geen invloed.
Verandert er iets aan het sperma na een vasectomie?
Nee, de hoeveelheid sperma blijft gelijk, evenals de kleur, geur en smaak. Ook de consistentie blijft hetzelfde. Er is een microscoop nodig om te beoordelen of een man gesteriliseerd is.
Is er invloed van een sterilisatie op het orgasme, op het ‘klaarkomen’?
Nee, gevoelens bij het orgasme blijven hetzelfde.
Kan je aan een man zien dat hij gesteriliseerd is?
Nee, dat valt niet waar te nemen. Soms kan inwendig in de balzak een klein (pijnloos) verdikkinkje worden gevoeld. Dit is (onzichtbaar) littekenweefsel dat zich na behandeling kan vormen.
Hoe zijn de ervaringen van mannen die gesteriliseerd worden?
Gemiddeld vinden mannen hun sterilisatie erg meevallen. ‘De tandarts is erger’ of ‘dit had ik jaren eerder moeten doen…’, zijn uitspraken die we na afloop van de behandeling in onze praktijk vaak horen.
Wat moet ik doen als er na de behandeling een complicatie optreedt?
Iedere, door ons gesteriliseerde, man krijgt na afloop van de behandeling het 06-nummer mee van de behandelend arts, zodat bij vragen, twijfels of problemen direct telefonisch kan worden overlegd.
Kan iedere man onder plaatselijke verdoving worden gesteriliseerd?
Nee, soms zijn er anatomische redenen (‘een te strakke balzak’) waardoor dit niet kan. Dan moet de behandeling toch in het ziekenhuis met narcose of ruggeprik worden uitgevoerd.
Kan een huisarts een sterilisatie uitvoeren?
Een sterilisatie is niet een ingreep die een huisarts (standaard) uitvoert. Wel zijn er huisartsen die zich hierin bekwaamd hebben en die dus goed een sterilisatie kunnen verrichten. Onze praktijk is speciaal opgericht voor het uitvoeren van vasectomieën. Er bestaat zeer veel ervaring in de behandeling (> 30 jaar, > 6000 sterilisaties) die we wekelijks zo’n 20-25 keer uitvoeren.